Uitvoering

Enerzijds deed ik er langer over om alles te ontwikkelen en anderzijds vond ik geen geschikt moment om het in te plannen in de flexkalender. Er waren voortdurend andere activiteiten waardoor de tijd al bijzonder beperkt was en ik wou met mijn planning niet achterlopen op de andere flexcollega's. Het plan past ook beter aan het begin van het schooljaar op het ogenblik dat de leerlingen hun weg zoeken in het leergebeuren.  

Expert

Ik ging dus over op plan B: mijn actieonderzoek en het bijhorende materiaal voorleggen aan een expert. 

Dries Cautereels en Sylvie Kuijpers, beiden leerlingenbegeleiders op de campus Amerikalei van het Sint-Lievenscollege, wierpen een kritische blik op het ontwikkelde materiaal. Daarna volgde een boeiend gesprek (zie ook Bronnenonderzoek - Expert). 

Ik wou van Dries en Sylvie weten wat ze van mijn onderzoek vonden. Wat volgens hen het resultaat van het onderzoek zal zijn, m.a.w. wat het antwoord op mijn onderzoeksvraag zal zijn. En uiteraard wil ik weten of zij nog aanpassingen of verbeteringen zouden doorvoeren.  

Feedback

Wat is goed?

Dries en Sylvie zijn het erover eens dat de aanpak goed in elkaar zit: starten met de introductieles, daarna aan de slag gaan met het plannings- en reflectiedocument en daarna uiteraard de evaluatie. 

Zonder de introductieles zou er volgens hen bij de leerlingen weinig animo zijn om met het begeleidingsdocument aan de slag te gaan. Het zou zijn doel missen.

De introductieles is goed opgebouwd. De vergelijking met een fietstocht maakt het voor de leerlingen concreet. Het abstracte gegeven van een leerproces wordt op deze manier zichtbaar. Alle credits voor deze vergelijking gaan naar professor Hilde Van Keer (zie Bron 4. Zelfregulerend leren, kan je dat (aan)leren?), maar ik neem de positieve commentaar graag in ontvangst.  

Sylvie merkt - terecht - op dat er al veel gelijkaardige begeleidingsdocumenten bestaan. Wat voor haar de kracht van dit plannings- en reflectiedocument is, is de combinatie van planning, reflectie en motivatie. Het graaft dieper dan de meeste gelijkaardige documenten en toch zijn de vragen eenvoudig opgesteld. 

Dries geeft nog commentaar op het enquêteformulier. Het is voor hem een prima evaluatiemoment nadat het plannings- en reflectiedocument een aantal weken gebruikt werd. De vragen zijn goed geformuleerd, maar kunnen nog concreter. Daar ga ik mee aan de slag. 

Ik krijg tot slot complimenten over de lay-out van de presentatie bij de les en het plannings- en reflectiedocument. Een leuke lay-out verhoogt de interesse en de betrokkenheid van de leerlingen. 

Aandachtspunten

De belangrijkste bedenking van zowel Dries als Sylvie - en ook van mezelf - is dat het hier niet mag stoppen. De introductieles en het plannings- en reflectiedocument zijn waardevol, maar niet voldoende om het zelfregulerend vermogen van leerlingen duurzaam te stimuleren. 

Dries en Sylvie zien hier een belangrijke taak voor de leercoaches om tijdens functioneringsgesprekken met de leerlingen te bespreken wat leerlingen nog gebruiken uit het document. Alleen door hier regelmatig op terug te komen, kan de transfer gemaakt worden van het uitgebreide plannings- en reflectiedocument naar de realiteit zonder hulpmiddel. 

De kracht van het document is dat het heel uitgebreid is en heel veel zaken bevraagt, maar tegelijkertijd betekent dat ook dat het maar een beperkte tijd gebruikt kan worden. Het is ideaal aan het begin van het proces, maar moet nadien afgebouwd worden. Dit gebeurt bij voorkeur gedifferentieerd. 

Wat het enquêteformulier betreft, geeft Dries nog de tip om voorbeeldantwoorden toe te voegen. Het document zoals het opgenomen is bij Enquête motivatie is de herwerkte versie. 

Antwoord op de onderzoeksvraag

Twee keer een positief antwoord op de vraag: "Kan ik de motivatie en het leerrendement van leerlingen uit 1A vergroten door aan de hand van een plannings- en reflectiedocument de zelfregulatiecyclus zichtbaar te maken voor de leerlingen?"

Wel met de belangrijke kanttekening dat het enkel de combinatie van introductieles + plannings- en reflectiedocument is dat voor dit positieve effect kan zorgen. De leerlingen moeten overtuigd zijn van het nut van het document. 

Zowel leerrendement als motivatie zullen groter worden als leerlingen met het plannings- en reflectiedocument aan de slag gaan omdat ze stap voor stap begeleid worden en duidelijk weten wat er verwacht wordt. Als leerlingen de beschreven stappen volgen, zullen ze merken dat het eenvoudiger wordt om zich bijvoorbeeld aan een planning te houden of om een taak tot een goed einde te brengen. Betere resultaten verhogen eveneens de motivatie. 

Dries verwacht ook dat de stress van sommige leerlingen zal afnemen omdat ze meer houvast hebben en omdat de leerlingen tussendoor al bevestiging krijgen dat ze goed bezig zijn. 

Ik wil graag afsluiten met de opmerking van Sylvie: "Kom jij volgend jaar dan in elk eerste jaar die les geven?" Heel graag!